Η οστική μορφολογία της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης στους νέους χορευτές γυναικείου φύλου και άτομα με μεμονωμένη αθλητική δραστηριότητα

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση είναι μία δομική ανωμαλία του ισχίου που έχει ως αποτέλεσμα τις μη φυσιολογικές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ του μηριαίου αυχένα και της κοτύλης και/ή του επιχειλίου χόνδρου της.  Η κατάσταση αυτή έχει επαρκώς αναγνωριστεί ως ένας παράγοντας ανάπτυξης μελλοντικής οστεοαρθρίτιδας του ισχίου.  Πολλαπλές μελέτης έχουν δείξει ότι ο αθλητικός πληθυσμός φαίνεται να έχει μία υψηλότερη επίπτωση μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης, ειδικά του τύπου cam, σε σχέση με τους μη αθλητές. 

Οι απαιτήσεις ενός χορευτή είναι τέτοιες που απαιτείται να πετύχει ένα πέραν του φυσιολογικού εύρος κίνησης του ισχίου προκειμένου να πληρούν τις απαιτήσεις απλών και προχωρημένων ελιγμών.  Ειδικότερα, η μεγάλου βαθμού κάμψη του ισχίου, η εξωτερική στροφή, η έκταση και η απαγωγή μπορούν να ασκήσουν υπερβολικές δυνάμεις στις ενδοαρθρικές και περιαρθρικές δομές της άρθρωσης του ισχίου, ακόμα και στη βάση μιας φυσιολογικής οστικής μορφολογίας.  Επιπρόσθετα, ο νέος αθλητής μπορεί να αναπτύξει τεχνικές για συγκεκριμένες θέσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο για κάκωση και πόνο.  Ενώ το έμφυτο εύρος κίνησης της άρθρωσης μπορεί να διατηρηθεί στο χρόνο, υπάρχουν τεκμήρια που προτείνουν ότι το παθητικό εύρος κίνησης της άρθρωσης είναι σταθερό και είναι απίθανο να βελτιωθεί με την ηλικία.

Η εξειδίκευση στις αθλητικές δραστηριότητες έχει γίνει πολύ δημοφιλής τα τελευταία χρόνια.  Η πρώιμη εξειδίκευση που ορίζεται ως η ετήσια και έντονη προπόνηση σε ένα μεμονωμένο άθλημα της νεαρής ηλικίας εξαιρώντας τα υπόλοιπα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κακώσεων υπέρχρησης, φυσιολογικού στρες και εξάντλησης.  Η περίοδος αυτή μπορεί επίσης να είναι αυτή κατά την οποία οι σχετικές με την αθλητική δραστηριότητα δυνάμεις επηρεάζουν την ανάπτυξη της οστικής μορφολογίας του ισχίου.  Υπάρχουν τεκμήρια που προτείνουν ότι υπάρχει μία συγκεκριμένη περίοδος κατά την οποία συμβαίνει η παραμόρφωση τύπου cam, καθώς φαίνεται ότι οι αθλητές με ιστορικό ενασχόλησης σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, η καλαθοσφαίριση και το ice hokey κατά την περίοδο της σκελετικής ανάπτυξης έχουν αυξημένη επίπτωση ανάπτυξης βλαβών τύπου cam σε σχέση  με τους μη αθλητές συνομηλίκους τους.  Μετά τη σύγκλιση των επιφυσιακών πλακών η βλάβη cam δεν φαίνεται να προοδεύει.  Έχει υποτεθεί ότι η επαναλαμβανόμενες δυνάμεις στον συζευκτικό χόνδρο από τις δραστηριότητες αυτές μπορεί να προδιαθέτουν την ανάπτυξη παραμόρφωσης τύπου cam λόγω των υψηλών δυνάμεων διάτμησης που ασκούνται στη μηριαία κεφαλή.  Έτσι, μπορεί να υπάρχει ένα παράθυρο κατά την περίοδο της σκελετικής ωρίμανσης κατά την οποία η ανάπτυξη της οστικής μορφολογίας του ισχίου μπορεί να επηρεάζεται από το επιλεγόμενο άθλημα, δημιουργώντας μία δυνητική ευκαιρία για την πρόληψη των κακώσεων και την αποφυγή μελλοντικής παθολογίας του ισχίου εάν η δραστηριότητα μετριαστεί.

Η οστική μορφολογία των γυναικών που ασχολούνται με τον αθλητισμό, και ειδικότερα με τις γυναίκες που ασχολούνται με χορό, έχει μελετηθεί λιγότερο. Μία από τις λίγες τέτοιες μελέτες έχει δείξει ότι οι ασυμπτωματικές αθλήτριες έχουν χαμηλότερη επίπτωση ακτινολογικών παραμορφώσεων μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης σε σχέση με τους άντρες, καθώς και υψηλότερη επίπτωση δυσπλασίας της κοτύλης.  Ο κίνδυνος της παθολογίας του ισχίου στις χορεύτριες αυξάνεται ακόμα και με την απουσία οστικών ανωμαλιών καθώς οι φυσιολογικές απαιτήσεις της δραστηριότητας τους προκαλούν μηροκοτυλιαία πρόσκρουσης και πίεση του αρθρικού χόνδρου.  Δεν είναι ξεκάθαρο εάν οι επαναλαμβανόμενες αυτές δυνάμεις που ασκούνται στο ισχίο μπορούν να οδηγήσουν σε αντισταθμιστικές οστικές ανωμαλίες, παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στους άντρες αθλητές.  Οι γνώσεις σχετικά με την προσαρμογή των οστών και των μαλακών μορίων σε αυτόν τον πληθυσμό είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της υγείας της άρθρωσης του ισχίου.

Σκοπός μιας πρόσφατα δημοσιευμένης μελέτης ήταν η διερεύνηση  της ακτινολογικής μορφολογίας των ανωμαλιών του συνδρόμου της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης σε έφηβες και νεαρής ηλικίας αθλήτριες που ασχολούνται με τον χορό και μη χορεύτριες αθλήτριες και η εξέταση των διαφορών στα ακτινολογικά ευρήματα μεταξύ των δύο ομάδων. 

Έγινε μία ανασκόπηση 56 γυναικών μεμονωμένου αθλήματος ηλικίας 10 έως 21 έτη με διάγνωση μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης σε ένα ιατρικό κέντρο παιδιατρικών ασθενών.  Στις ακτινογραφίες μετρήθηκε ο δείκτης της κοτύλης (acetabular index), η γωνία κέντρου-παρυφής (lateral center edge angle), το σημείο cross over, και το σημείο της ισχιακής άκανθας (ischial spine sign).  Επίσης, μετρήθηκε η γωνία α (alpha angle) στις πλάγιες ακτινογραφίες.  Έγινε στατιστική επεξεργασία χρησιμοποιώντας το t-test και το Mann-whitney U προκειμένου να συγκριθούν οι μετρήσεις των μέσων γωνιών μεταξύ χορευτών και μη χορευτών. 

Σημειώθηκαν σημαντικές διαφορές στις μετρήσεις των γωνιών.  Οι γωνίες α ήταν σημαντικά μικρότερες στις χορεύτριες σε σχέση  με τις μη χορεύτριες.  Η πλάγια γωνία κέντρου–παρυφής και η πρόσθια γωνία κέντρου-παρυφής ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στην ομάδα των χορευτών σε σχέση με τις μη χορεύτριες.  Καμία σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων δεν παρατηρήθηκε στον κοτυλιαίο δείκτη.

Οι συγγραφείς συμπέραναν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ακτινολογική οστική μορφολογία των νέων χορευτριών μεμονωμένου αθλήματος σε σχέση με τις μη χορεύτριες αθλήτριες με μηροκοτυλιαία πρόσκρουσης. Στις χορεύτριες- αθλήτριες, τα συμπτώματα παρατηρήθηκαν στα πλαίσια της φυσιολογικής οστικής μορφολογίας.

Πηγή: Fraser JL, Sugimoto D, Beng YM, D'Hemecourt P, Stracciolini A.  Bony Morphology of Femoroacetabular Impingement in Young Female Dancers and Single-Sport Athletes.  Orthop J Sports Med. 2017.

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr