Η οστική μορφολογία της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης στους νέους χορευτές γυναικείου φύλου και άτομα με μεμονωμένη αθλητική δραστηριότητα

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση είναι μία δομική ανωμαλία του ισχίου που έχει ως αποτέλεσμα τις μη φυσιολογικές δυνάμεις που αναπτύσσονται μεταξύ του μηριαίου αυχένα και της κοτύλης και/ή του επιχειλίου χόνδρου της.  Η κατάσταση αυτή έχει επαρκώς αναγνωριστεί ως ένας παράγοντας ανάπτυξης μελλοντικής οστεοαρθρίτιδας του ισχίου.  Πολλαπλές μελέτης έχουν δείξει ότι ο αθλητικός πληθυσμός φαίνεται να έχει μία υψηλότερη επίπτωση μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης, ειδικά του τύπου cam, σε σχέση με τους μη αθλητές. 

Οι απαιτήσεις ενός χορευτή είναι τέτοιες που απαιτείται να πετύχει ένα πέραν του φυσιολογικού εύρος κίνησης του ισχίου προκειμένου να πληρούν τις απαιτήσεις απλών και προχωρημένων ελιγμών.  Ειδικότερα, η μεγάλου βαθμού κάμψη του ισχίου, η εξωτερική στροφή, η έκταση και η απαγωγή μπορούν να ασκήσουν υπερβολικές δυνάμεις στις ενδοαρθρικές και περιαρθρικές δομές της άρθρωσης του ισχίου, ακόμα και στη βάση μιας φυσιολογικής οστικής μορφολογίας.  Επιπρόσθετα, ο νέος αθλητής μπορεί να αναπτύξει τεχνικές για συγκεκριμένες θέσεις, αυξάνοντας τον κίνδυνο για κάκωση και πόνο.  Ενώ το έμφυτο εύρος κίνησης της άρθρωσης μπορεί να διατηρηθεί στο χρόνο, υπάρχουν τεκμήρια που προτείνουν ότι το παθητικό εύρος κίνησης της άρθρωσης είναι σταθερό και είναι απίθανο να βελτιωθεί με την ηλικία.

Η εξειδίκευση στις αθλητικές δραστηριότητες έχει γίνει πολύ δημοφιλής τα τελευταία χρόνια.  Η πρώιμη εξειδίκευση που ορίζεται ως η ετήσια και έντονη προπόνηση σε ένα μεμονωμένο άθλημα της νεαρής ηλικίας εξαιρώντας τα υπόλοιπα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κακώσεων υπέρχρησης, φυσιολογικού στρες και εξάντλησης.  Η περίοδος αυτή μπορεί επίσης να είναι αυτή κατά την οποία οι σχετικές με την αθλητική δραστηριότητα δυνάμεις επηρεάζουν την ανάπτυξη της οστικής μορφολογίας του ισχίου.  Υπάρχουν τεκμήρια που προτείνουν ότι υπάρχει μία συγκεκριμένη περίοδος κατά την οποία συμβαίνει η παραμόρφωση τύπου cam, καθώς φαίνεται ότι οι αθλητές με ιστορικό ενασχόλησης σε αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, η καλαθοσφαίριση και το ice hokey κατά την περίοδο της σκελετικής ανάπτυξης έχουν αυξημένη επίπτωση ανάπτυξης βλαβών τύπου cam σε σχέση  με τους μη αθλητές συνομηλίκους τους.  Μετά τη σύγκλιση των επιφυσιακών πλακών η βλάβη cam δεν φαίνεται να προοδεύει.  Έχει υποτεθεί ότι η επαναλαμβανόμενες δυνάμεις στον συζευκτικό χόνδρο από τις δραστηριότητες αυτές μπορεί να προδιαθέτουν την ανάπτυξη παραμόρφωσης τύπου cam λόγω των υψηλών δυνάμεων διάτμησης που ασκούνται στη μηριαία κεφαλή.  Έτσι, μπορεί να υπάρχει ένα παράθυρο κατά την περίοδο της σκελετικής ωρίμανσης κατά την οποία η ανάπτυξη της οστικής μορφολογίας του ισχίου μπορεί να επηρεάζεται από το επιλεγόμενο άθλημα, δημιουργώντας μία δυνητική ευκαιρία για την πρόληψη των κακώσεων και την αποφυγή μελλοντικής παθολογίας του ισχίου εάν η δραστηριότητα μετριαστεί.

Η οστική μορφολογία των γυναικών που ασχολούνται με τον αθλητισμό, και ειδικότερα με τις γυναίκες που ασχολούνται με χορό, έχει μελετηθεί λιγότερο. Μία από τις λίγες τέτοιες μελέτες έχει δείξει ότι οι ασυμπτωματικές αθλήτριες έχουν χαμηλότερη επίπτωση ακτινολογικών παραμορφώσεων μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης σε σχέση με τους άντρες, καθώς και υψηλότερη επίπτωση δυσπλασίας της κοτύλης.  Ο κίνδυνος της παθολογίας του ισχίου στις χορεύτριες αυξάνεται ακόμα και με την απουσία οστικών ανωμαλιών καθώς οι φυσιολογικές απαιτήσεις της δραστηριότητας τους προκαλούν μηροκοτυλιαία πρόσκρουσης και πίεση του αρθρικού χόνδρου.  Δεν είναι ξεκάθαρο εάν οι επαναλαμβανόμενες αυτές δυνάμεις που ασκούνται στο ισχίο μπορούν να οδηγήσουν σε αντισταθμιστικές οστικές ανωμαλίες, παρόμοιες με αυτές που παρατηρούνται στους άντρες αθλητές.  Οι γνώσεις σχετικά με την προσαρμογή των οστών και των μαλακών μορίων σε αυτόν τον πληθυσμό είναι ζωτικής σημασίας προκειμένου να γίνουν κατανοητές οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της υγείας της άρθρωσης του ισχίου.

Σκοπός μιας πρόσφατα δημοσιευμένης μελέτης ήταν η διερεύνηση  της ακτινολογικής μορφολογίας των ανωμαλιών του συνδρόμου της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης σε έφηβες και νεαρής ηλικίας αθλήτριες που ασχολούνται με τον χορό και μη χορεύτριες αθλήτριες και η εξέταση των διαφορών στα ακτινολογικά ευρήματα μεταξύ των δύο ομάδων. 

Έγινε μία ανασκόπηση 56 γυναικών μεμονωμένου αθλήματος ηλικίας 10 έως 21 έτη με διάγνωση μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης σε ένα ιατρικό κέντρο παιδιατρικών ασθενών.  Στις ακτινογραφίες μετρήθηκε ο δείκτης της κοτύλης (acetabular index), η γωνία κέντρου-παρυφής (lateral center edge angle), το σημείο cross over, και το σημείο της ισχιακής άκανθας (ischial spine sign).  Επίσης, μετρήθηκε η γωνία α (alpha angle) στις πλάγιες ακτινογραφίες.  Έγινε στατιστική επεξεργασία χρησιμοποιώντας το t-test και το Mann-whitney U προκειμένου να συγκριθούν οι μετρήσεις των μέσων γωνιών μεταξύ χορευτών και μη χορευτών. 

Σημειώθηκαν σημαντικές διαφορές στις μετρήσεις των γωνιών.  Οι γωνίες α ήταν σημαντικά μικρότερες στις χορεύτριες σε σχέση  με τις μη χορεύτριες.  Η πλάγια γωνία κέντρου–παρυφής και η πρόσθια γωνία κέντρου-παρυφής ήταν σημαντικά μεγαλύτερη στην ομάδα των χορευτών σε σχέση με τις μη χορεύτριες.  Καμία σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων δεν παρατηρήθηκε στον κοτυλιαίο δείκτη.

Οι συγγραφείς συμπέραναν ότι υπάρχουν σημαντικές διαφορές στην ακτινολογική οστική μορφολογία των νέων χορευτριών μεμονωμένου αθλήματος σε σχέση με τις μη χορεύτριες αθλήτριες με μηροκοτυλιαία πρόσκρουσης. Στις χορεύτριες- αθλήτριες, τα συμπτώματα παρατηρήθηκαν στα πλαίσια της φυσιολογικής οστικής μορφολογίας.

Πηγή: Fraser JL, Sugimoto D, Beng YM, D'Hemecourt P, Stracciolini A.  Bony Morphology of Femoroacetabular Impingement in Young Female Dancers and Single-Sport Athletes.  Orthop J Sports Med. 2017.

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr

Μειωμένη μυϊκή ισχύς του ισχίου σε ασθενείς με σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης

Οι ασθενείς με σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης βιώνουν πόνο στο ισχίο καθώς και μειωμένη λειτουργικότητα και ποιότητα ζωής.  Ο σκοπός της πρόσφατα δημοσιευμένης αυτής μελέτης ήταν η σύγκριση της μέγιστης ισομετρικής και ισοκινητικής μυϊκής ισχύος κατά τη διάρκεια της έκτασης και κάμψης του ισχίου και ο βαθμός της ανάπτυξης ισχύος κατά τη διάρκεια της έκτασης μεταξύ ασθενών που πάσχουν από σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης και μία ομάδα ελέγχου.  Επίσης, ένας δεύτερος στόχος ήταν η σύγκριση ασθενών σχετικά με το φύλο και την ηλικία και τα αναφερόμενα από τους ίδιους αποτελέσματα. 

Κατά τη διάρκεια της κάμψης και έκτασης οι ασθενείς με μηροκοτυλιαία πρόσκρουση έδειξαν μία μειωμένη μυϊκή ισχύ κατά 15 με 21% και 10 με 25% αντίστοιχα σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.  Το πάσχον ισχίο ήταν σημαντικά ασθενέστερο σε σχέση με το αντίθετο ισχίο.  Ο βαθμός ανάπτυξης ισχύος ήταν σημαντικά μειωμένος και για τα δύο ισχία των ασθενών σε σχέση με την ομάδα ελέγχου.  Οι γυναίκες ασθενείς είχαν επηρεαστεί περισσότερο σε σχέση με τους άντρες.  Οι αναφερόμενες από τους ασθενείς μετρήσεις σχετίζονταν με την ισομετρική μυϊκή ισχύ του ισχίου.

Οι συγγραφείς συμπέραναν ότι οι ασθενείς με σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης παρουσιάζουν μειωμένη ισχύ κάμψης και έκτασης στο ισχίο σε σχέση με ομάδα ελέγχου και με το αντίστοιχο από το πάσχον ισχίο τους.  Φαίνεται ότι υπάρχει μία σχετιζόμενη με το φύλο επίδραση που θα πρέπει να διερευνηθεί περισσότερο όταν σχεδιάζεται το πρωτόκολλο αποκατάστασης του ασθενή. Επίσης, τα αναφερόμενα από τους ασθενείς αποτελέσματα σχετίζονταν με την ισομετρική μυϊκή ισχύ, πράγμα που δίνει έμφαση στην κλινική σημασία της μειωμένης μυικής ισχύος.

Πηγή: Kierkegaard S, Mechlenburg I, Lund B, Søballe K, Dalgas U.   Impaired hip muscle strength in patients with femoroacetabular impingement syndrome.  J Sci Med Sport. 2017.

Για περισσότερα επισκεφτέιτε το www.alexandrostzaveas.gr

Η διεγχειρητική έκθεση στην ακτινοβολία κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης ισχίου

Η συχνότητα της αρθροσκόπησης ισχίου για τη θεραπεία της οξείας και χρόνιας συμπτωματολογίας βλαβών του αρθρικού χόνδρου αλλά και του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης καθώς επίσης και της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης έχει αυξηθεί εκθετικά την τελευταία δεκαετία.  Ενώ έχει καταγραφεί ικανοποιητικά η έκθεση τόσο του χειρουργού όσο και του ασθενή κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας χειρουργικής επέμβασης δεν έχει γίνει καμία μελέτη σχετικά με την αθροιστική δόση που επηρεάζει τον χειρουργό μέσα σε ένα μεγάλο βάθος χρόνου.

Η διεγχειρητική ακτινοσκόπηση χρησιμοποιείται ευρέως κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης ισχίου προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάσταση της άρθρωσης αλλά και να επιβεβαιωθεί η επαρκής αφαίρεση της βλάβης μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης.  Ειδικά το τελευταίο έχει παρατηρηθεί ότι έχει αυξημένη σημασία, καθώς η ανεπαρκής αφαίρεση μπορεί να οδηγήσει σε υπολειπόμενη πρόσκρουση και υποτροπή των συμπτωμάτων, ενώ η υπερβολική αφαίρεση οστού μπορεί να προκαλέσει αστάθεια και ακόμα και την καταστροφική επιπλοκή του διαυχενικού κατάγματος του μηριαίου.

Η διεθνής επιτροπή για την ακτινοπροστασία (international commission on radiological protection) έχει θέσει κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τα όρια της ετήσιας έκθεσης στην ακτινοβολία σε μία προσπάθεια να ελαχιστοποιηθούν οι δυνητικοί κίνδυνοι της έκθεσης στην ακτινοβολία τόσο για τον χειρουργό όσο και τον ασθενή.  Έχει φανεί σε εργασίες ότι ο αυξημένος δείκτης μάζας σώματος συσχετίζεται με την αυξημένη έκθεση στην ακτινοβολία.  Δοθείσας της περιορισμένης έρευνας στην έκθεση της ακτινοβολίας του χειρουργού κατά τη διάρκεια της ακτινοσκοπικά υποβοηθούμενης αρθροσκόπησης ισχίου, έγινε μια προσπάθεια να καθοριστεί η μέση διεγχειρητική έκθεση στην ακτινοβολία σε έναν ορθοπαιδικό χειρουργό που ασχολείται με την αρθροσκόπηση ισχίου.

Πραγματοποιήθηκαν 210 συνεχόμενες αρθροσκοπήσεις ισχίου από τον Ιούνιο του 2011 έως τον Ιούνιο του 2014 σε 209 ασθενείς από έναν μεμονωμένο χειρουργό σε ένα μεμονωμένο κέντρο, που αφορούσε μία κοόρτη ασθενών με σχεδόν 50% οστική παθολογία, δηλαδή μηροκοτυλιαία πρόσκρουση τύπου pincer ή cam.  Ο ορθοπαιδικός χειρουργός ήταν ένας πεπειραμένος αρθροσκοπιστής ισχίου με εμπειρία έξι ετών που πραγματοποιεί 75 με 100 αρθροσκοπήσεις ισχίου κατά έτος.  Η μελέτη αυτή εγκρίθηκε από την επιτροπή ηθικής του θεραπευτηρίου. 

Συμπεριελήφθησαν όλοι οι ασθενείς που υπεβλήθησαν σε αρθροσκόπηση ισχίου σε ένα ορθοπαιδικό κέντρο.  Τα κριτήρια εξαίρεσης συμπεριέλαβαν ασθενείς που υπεβλήθησαν σε εναλλακτικές χειρουργικές επεμβάσεις, όπως περικοτυλιαία οστεοτομία, που μπορούσε να επιδράσει την ακτινοσκόπηση διεγχειρητικά.  Οι συγκεκριμένες χειρουργικές επεμβάσεις που πραγματοποιήθηκαν σε κάθε περίπτωση καταγράφηκαν.  Τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών συμπεριελάμβαναν την ηλικία, το φύλο και τον δείκτη μάζας σώματος.  Χρησιμοποιήθηκε ένα δοσίμετρο ακτινοβολίας (Landauer) το οποίο φορέθηκε έξω από το στήθος του προστατευτικού της ακτινοπροστατευτικής ποδιάς κατά τη διάρκεια της προεγχειρητικής τοποθέτησης του ασθενή αλλά και σε όλη τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης.  Η έκθεση δεν καταγράφηκε στο τέλος κάθε περίπτωσης αλλά το δοσίμετρο μελετήθηκε περιοδικά κατά τη διάρκεια της περιόδου μελέτης ώστε να καταγραφεί η αθροιστική έκθεση ακτινοβολίας στον χειρουργό. 

Σύμφωνα με το πρωτόκολλο ασφάλειας ακτινοβολίας οι μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν ήταν οι παρακάτω: το ισοδύναμο εν τω βάθει δόσης, δηλαδή η συνολική έκθεση όλου του σώματος που ισοδυναμεί με ένα βάθος ιστού 1cm, το ισοδύναμο δόσης φακού, το ισοδύναμο δόσης εξωτερικής έκθεσης στο φακό του ματιού σε ένα βάθος ιστού 0,3cm, το ισοδύναμο αβαθούς δόσης, ένα ισοδύναμο δόσης εξωτερικής έκθεσης στο δέρμα ή σε ένα άκρο σε βάθος ιστού 0,007cm με μέση έκταση το 1cm² .  Η αθροιστική έκθεση ακτινοβολίας υπολογίστηκε σε millirems και έγινε μετατροπή σε millisieverts, που είναι η τυποποιημένη μέτρηση που χρησιμοποιείται από τη διεθνή επιτροπή ακτινοπροστασίας.  Έγινε μία εκτίμηση της ετήσιας έκθεσης του ορθοπαιδικού χειρουργού που υπολογίστηκε από τη δεξαμενή των στοιχείων αυτών.  Πραγματοποιήθηκε επίσης στατιστική ανάλυση των δεδομένων.

Η χειρουργική τεχνική εμπεριείχε μία τυποποιημένη θέση με τη συσκευή διάστασης του ισχίου της Smith and Nephew. Χρησιμοποιήθηκε ένα τυποποιημένο ακτινοσκοπικό μηχάνημα και όλες οι εικόνες πάρθηκαν από έναν τεχνικό ακτινολόγο κάτω από τις οδηγίες του χειρουργού.  Οι διεγχειρητικές ακτινογραφίες συμπεριελάμβαναν προσθιοπίσθιες ακτινογραφίες της λεκάνης, προσθιοπίσθιες ακτινογραφίες του ισχίου και λοξές ακτινογραφίες 45° τύπου Dunn, πλάγιες, έσω και εξωτερικές στροφικές εικόνες προκειμένου να απομονωθεί η ιδανική εικόνα για την αφαίρεση της βλάβης μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης τύπου cam και μία τελική προσθιοπίσθια ακτινογραφία λεκάνης προκειμένου να επιβεβαιωθεί η διάσταση της άρθρωσης του ισχίου.

Διεγχειρητικά πάρθηκαν επίσης ακτινογραφίες τέτοιες ώστε να εντοπιστεί το μονοπάτι της αρχικής βελόνας και την εισαγωγή των υπολοίπων εργαλείων ώστε να επιβεβαιωθεί η διάτρηση του θυλάκου.  Ο χειρουργός ορθοπαιδικός τυπικά χρησιμοποιεί δύο πύλες εισόδου κάνοντας μία δι’ αυτόν θυλακοτομή για την εκτίμηση του περιφερικού διαμερίσματος για τις βλάβες τύπου cam.  Ανάλογα με την περίπτωση οι πύλες εισόδου ήταν πρόσθια και πρόσθια έξω, τροποποιημένη πρόσθια ή μέση-πρόσθια. 

Για τους ασθενείς με βλάβες τύπου pincer λήφθηκε μία μεμονωμένη εικόνα μετά την κοτυλοπλαστική ώστε να επιβεβαιωθεί η επαρκής αφαίρεση.  Στους ασθενείς με βλάβη τύπου cam οι εικόνες πάρθηκαν αρχικά για τον εντοπισμό του σημείου έναρξης της οστεοπλαστικής του μηριαίου στην περιοχή της επιφυσιακής ουλής, και στη συνέχεια σε διάφορα σημεία κατά τη διάρκεια της διαδικασίας προκειμένου να επιβεβαιωθεί η σωστή αφαίρεση.

Συνολικά το 55,02% των περιπτώσεων αφορούσε εργασία στις οστικές δομές που απαιτούσε επιπλέον χρήση ακτινοσκόπησης. Στο σύνολο οι ασθενείς αυτοί υπεβλήθησαν σε 79 οστεοπλαστικές του μηριαίου, 64 κοτυλοπλαστικές και έξι αφαιρέσεις υπακάνθιας πρόσκρουσης (subspine impingement).  Οι συγκεκριμένες τεχνικές και η συχνότητα της κάθε μιας που πραγματοποιήθηκε στην κοόρτη αυτήν παρουσιάστηκαν σε μία λίστα δεδομένων.

Η συνολική δόση ακτινοβολίας που υπολογίστηκε για τον ορθοπαιδικό χειρουργό στις 210 περιπτώσεις κατατάχθηκε σύμφωνα με τις παραπάνω κατηγορίες ισοδυνάμων.  Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι ήταν αρκετά χαμηλότερα από τα ετήσια όρια που έχουν θεσπιστεί από την διεθνή επιτροπή ακτινοπροστασίας.

Από τη μελέτη αυτή εξήχθη το συμπέρασμα ότι για έναν πεπειραμένο αρθροσκοπιστή ισχίου που χρησιμοποιεί την ακτινοσκόπηση κατά τη διάρκεια της αρθροσκόπησης ισχίου η έκθεση στην ετήσια ακτινοβολία παραμένει χαμηλά από τα όρια που έχουν θεσπιστεί από τη διεθνή επιτροπή ακτινοπροστασίας.  Λαμβάνοντας υπόψη την αυξημένη ετήσια συχνότητα με την οποία πραγματοποιούνται οι αρθροσκοπήσεις ισχίου οι πληροφορίες που αφορούν την αθροιστική έκθεση στην ακτινοβολία σε συγκεκριμένες χειρουργικές επεμβάσεις και ειδικά στην αρθροσκόπηση ισχίου παρέχουν σημαντικές πληροφορίες ασφαλείας για την ορθοπαιδική κοινότητα.

Πηγή: Salvo JP, Zarah J, Chaudhry ZS, Poehling-Monaghan KL.  Intraoperative Radiation Exposure During Hip Arthroscopy.  Orthop J Sports Med. 2017.

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr

Η συντηρητική θεραπεία των ρήξεων του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης σε εφήβους αθλητές: περιγραφή του τύπου του αθλήματος, τη συντηρητική θεραπεία, τις συνοδές παθήσεις και των αποτελεσμάτων

Ένα από τα αίτια επίμονου πόνου στο ισχίο σε εφήβους αθλητές είναι και η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης.  Σε αντίθεση με άλλους τραυματισμούς, που αφορούν μυϊκές ομάδες ή τένοντες, η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης μπορεί να προκαλέσει μία επίμονη συμπτωματολογία που σε πολλές περιπτώσεις υποχωρεί δύσκολα με τις συντηρητικές μεθόδους θεραπείας.  Η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου μπορεί να προκαλεί οξύ πόνο στο ριζομήριο με αντανάκλαση προς την πρόσθια επιφάνεια του μηρού αλλά και την πλάγια περιοχή του ισχίου, και η συμπτωματολογία μπορεί να προκαλέσει μεγάλου βαθμού ανικανότητα τόσο για τις αθλητικές δραστηριότητες όσο και για τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενή.

Τα τελευταία χρόνια ως θεραπεία εκλογής για τις ρήξεις του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης αποτελεί η χειρουργική μέθοδος, δηλαδή η αρθροσκόπηση του ισχίου.  Μέσω της αρθροσκόπησης μπορεί να γίνει μερική εκτομή, νεαροποίηση ή συρραφή.  Η βιβλιογραφία έχει δείξει πολύ καλά αποτελέσματα για τέτοιες περιπτώσεις σε βάθος δεκαετίας.  Ωστόσο, δεν έχει μελετηθεί εκτενώς η συντηρητική θεραπεία τέτοιων κακώσεων και ειδικά σε πολύ νέους ασθενείς, όπως οι έφηβοι, η λήψη της απόφασης για χειρουργική επέμβαση είναι πάντα δυσχερής.

Φυσικά, όταν υπάρχει μία υποκείμενη οστική παθολογία όπως η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση τύπου pincer ή cam, η επιλογή της αρθροσκόπησης ισχίου είναι περισσότερο επιβεβλημένη σε σχέση με την συντηρητική μέθοδο, καθώς η κατάσταση αυτή εγκυμονεί κινδύνους για υποτροπή ή και επιδείνωση των συμπτωμάτων.

Πρόσφατα δημοσιεύτηκε μελέτη στο αμερικάνικο περιοδικό “Clinical Journal of Sports Medicine” προκειμένου να ταυτοποιηθούν οι σύγχρονες μη εγχειρητικές επιλογές θεραπείας, οι συνοδές παθήσεις, ο τύπος του αθλήματος και τα αποτελέσματα των εφήβων αθλητών που διαγιγνώσκονται με ρήξη του επιχειλίου χόνδρου.  Η μελέτη αυτή ήταν μία αναδρομική μελέτη που έλαβε χώρα σε ένα μεγάλο κέντρο αθλητικών κακώσεων πανεπιστημιακού νοσοκομείου. 

Οι ασθενείς που επιλέγησαν ήταν ενεργοί ασθενείς, άρρενες και θήλυ, οκτώ έως 20 ετών, οι οποίοι διαγνώστηκαν με ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης κατά τα έτη 2010 έως 2013.  Η μη χειρουργική θεραπεία περιελάμβανε τη φυσιοθεραπεία και τις ενδαρθρικές εγχύσεις. Καταγράφηκαν στοιχεία σχετικά με τον τύπο του αθλήματος του κάθε ασθενή αλλά και των συνοδών ορθροπαιδικών προβλημάτων που υπήρχαν.  Όλα τα αποτελέσματα μελετήθηκαν και αναλύθηκαν με στατιστική επεξεργασία.  Ταυτοποιήθηκαν 76 έφηβοι ασθενείς που είχαν διαγνωστεί με ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης, 52 (68,4%) ακολούθησαν πρόγραμμα φυσιοθεραπείας, 55 (72,4%) υπεβλήθησαν σε μία ενδαρθρική έγχυση και 43 (56,6%) υπεβλήθησαν τόσο σε φυσιοθεραπεία όσο και σε ενδαρθρική έγχυση.  Τα τρία κυρίαρχα αθλήματα στα οποία συμμετείχαν οι ασθενείς ήταν ο χορός (18,4%), το ποδόσφαιρο (soccer-14,5%), και η ενόργανη γυμναστική (7,9%).  Η περισσότερο συχνή συνυπάρχουσα ορθοπαιδική παθολογία ήταν η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση, η οποία παρατηρήθηκε σε 46 ασθενείς (60,5%).  Αν και δε υπήρχαν διαφορές στην αναλογία της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης μεταξύ των φύλων, ένα μεγαλύτερο ποσοστό χειρουργικών περιπτώσεων παρατηρήθηκαν στους ασθενείς με συνυπάρχουσα μηροκοτυλιαία πρόσκρουση σε σχέση με αυτούς χωρίς μηροκοτυλιαία πρόσκρουση.

Στη μελέτη αυτή διαπιστώθηκε ότι οι έφηβοι αθλητές με ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης συχνά υποβάλλονται σε φυσιοθεραπεία, ενδαρθρικές εγχύσεις και σε έναν συνδυασμό αυτών των δύο ως συντηρητική θεραπεία.  Οι έφηβοι αθλητές που παρουσιάζουν ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης και πάσχουν ταυτόχρονα από μηροκοτυλιαία πρόσκρουση έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να υποβληθούν σε αρθροσκόπηση ισχίου.

Τα αποτελέσματα αυτά επιβεβαιώνουν παλαιότερες μελέτες που θεωρούν τη συνύπαρξη μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης και ρήξης του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης ως απόλυτη ένδειξη για αρθροσκοπική αντιμετώπιση, ειδικά σε περιπτώσεις με επίμονη συμπτωματολογία.  Αυτό μπορεί λογικά να εξηγηθεί από το γεγονός ότι η ρήξη του επιχειλίου χόνδρου συμβαίνει σε ένα μη φυσιολογικό μηχανικό περιβάλλον και αποτελεί το αποτέλεσμα αυτού.  Έτσι, αν δεν αντιμετωπιστεί η προϋπάρχουσα πάθηση, δηλαδή η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση τότε είναι δύσκολο να μειωθεί ο πόνος από την ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης.

Πηγή: Cianci A, Sugimoto D, Stracciolini A, Yen YM, Kocher MS, dʼHemecourt PA.  Nonoperative Management of Labral Tears of the Hip in Adolescent Athletes: Description of Sports Participation, Interventions, Comorbidity, and Outcomes.  Clin J Sport Med. 2017.

Επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr για περισσότερα σχετικά με τη ρήξη του επιχειλίου χόνδρου της κοτύλης και τη μηροκοτυλιαία πρόσκρουση.

Μία σύγκριση κλινικών αποτελεσμάτων μεταξύ αθλητών και μη αθλητών που υπεβλήθησαν σε αρθροσκόπηση ισχίου για μηροκοτυλιαία πρόσκρουση

Είναι ευρέως γνωστό ότι η αποτελεσματικότητα μιας αρθροσκοπικής τεχνικής αλλά και οι προσδοκίες μετά τη χειρουργική επέμβαση μπορεί να είναι διαφορετικές σε αθλητές και μη αθλητές.  Επιπλέον, οι απαιτήσεις της δραστηριότητας από μία άρθρωση είναι πολύ μεγαλύτερες στον πληθυσμό των αθλητών.  Έτσι, είναι σημαντικό να γίνεται ξεχωριστή αξιολόγηση μεταξύ των δύο παραπάνω ομάδων ασθενών. 

Σε πρόσφατη μελέτη έγινε σύγκριση του κλινικού αποτελέσματος μετά από αρθροσκόπηση για μηροκοτυλιαία πρόσκρουση μεταξύ αθλητών και μη αθλητών.  Η μελέτη ήταν μία αναδρομική μελέτη ελέγχου περιπτώσεων ασθενών.

Στη μελέτη συμμετείχαν 47 ασθενείς που υπεβλήθησαν σε αρθροσκόπηση ισχίου για διόρθωση της βλάβης μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης από τον Μάρτιο του 2009 έως τον Απρίλιο του 2012.  Οι ασθενείς χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες σύμφωνα με τη συμμετοχή τους σε αθλητικές δραστηριότητες (47 στην ομάδα των αθλητών και 27 στην ομάδα των μη αθλητών).

Εκτιμήθηκαν τα κλινικά και ακτινολογικά στοιχεία για όλους τους ασθενείς έως και δύο χρόνια μετά τη χειρουργική επέμβαση και συγκεκριμένα στα χρονικά σημεία των 6, 12 και 24 μηνών μετεγχειρητικά.

Η μέση ηλικία στο χρονικό σημείο της χειρουργικής επέμβασης στην ομάδα των αθλητών ήταν σημαντικά χαμηλότερη σε σχέση με την ομάδα των μη αθλητών.  Αν και δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές στις προεγχειρητικές κλίμακες αξιολόγησης, οι μέσες βαθμολογίες στους 6, 12 και 24 μήνες μετεγχειρητικά ήταν σημαντικά υψηλότερες στους αθλητές σε σχέση με τους μη αθλητές.

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι αν και η αρθροσκοπική διόρθωση της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης και η χειρουργική διαφύλαξης του επιχειλίου χόνδρου είναι γενικά επωφελής, φαίνεται ότι παρέχει ένα καλύτερο κλινικό αποτέλεσμα στους αθλητές σε σχέση με τους μη αθλητές.

Πηγή: Murata Y, Uchida S, Utsunomiya H, Hatakeyama A, Nakamura E, Sakai A. A Comparison of Clinical Outcome Between Athletes and Nonathletes Undergoing Hip Arthroscopy for Femoroacetabular Impingement. Clin J Sport Med. 2017 Jul; 27(4):349-356.

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr

Το εύρος κίνησης του ισχίου συσχετίζεται με την επιβεβαιωμένη από μαγνητική τομογραφία βλάβη μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης τύπου cam στους εφήβους υψηλού επιπέδου αθλητές του σκι

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση (femoroacetabular impingement) αποτελεί έναν ανώμαλο τύπο μορφολογίας των ισχίων και χωρίζεται σε δύο κατηγορίες, σε αυτήν του τύπου cam, όπου υπάρχει ανώμαλο σχήμα της μηριαίας κεφαλής και αυτήν του τύπου pincer, που οφείλεται σε μη φυσιολογική διαμόρφωση της κοτύλης.  Οι δύο αυτοί τύποι μπορούν να υπάρχουν μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν.

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση συνίσταται στην ανώμαλη επαφή μεταξύ του μηριαίου και της κοτύλης κατά τις κινήσεις της κάμψης και εσωτερικής στροφής του ισχίου. Μπορεί να προκαλέσει χόνδρινες βλάβες αλλά και ρήξη του επιχειλίου χόνδρου, ενώ από πολλούς ερευνητές θεωρείται και ως αίτιο οστεοαρθρίτιδας του ισχίου.

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση μπορεί να διαγνωστεί από ιστορικό των συμπτωμάτων αλλά και κλινικών σημείων, ενώ επιβεβαιώνεται απεικονιστικά από απλές ακτινογραφίες και μαγνητική τομογραφία.  Συνήθως ο πόνος επικεντρώνεται στο ριζομήριο, την οσφύ, τους γλουτούς ενώ μπορεί να προκαλέσει αίσθημα κλειδώματος (locking), δυσκαμψία και μείωση του εύρους κίνησης της άρθρωσης.  Κατά την κλινική εξέταση η τυπική σημειολογία της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης είναι ο οξύς πόνος στο ριζομήριο κατά την κίνηση μέγιστης κάμψης και εσωτερικής στροφής από τον χειρουργό, κλινική δοκιμασία η οποία ονομάζεται σημείο πρόσκρουσης (anterior impingement test).

Υπάρχει η υπόθεση ότι το σύνδρομο μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης μπορεί να συσχετίζεται με μειωμένο εύρος εσωτερικής στροφής αλλά και με θετικό σημείο πρόσκρουσης.  Η υπόθεση αυτή έδωσε το έναυσμα μίας μελέτης που είχε σκοπό την εκτίμηση για το συσχετισμό της κλινικής κατάστασης του ισχίου με τα ευρήματα της μαγνητικής τομογραφίας σε εφήβους αθλητές και μάλιστα υψηλού επιπέδου σκιέρ.

Εξετάστηκαν 102 έφηβοι με μέση ηλικία 17,7 έτη.  Tα ισχία τους εξετάστηκαν με μαγνητική τομογραφία και συγκεκριμένες μετρήσεις για την παρουσία βλάβης μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης τύπου cam (όταν η γωνία α ήταν > 55°), ενώ εκτιμήθηκαν και κλινικά σχετικά με το εύρος κίνησης της άρθρωσης τόσο στην ύπτια όσο και στην καθιστική θέση.  Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε δύο κατηγορίες, σε αυτούς με βλάβη cam και σε αυτούς χωρίς βλάβη cam βάσει των εξετάσεων της μαγνητικής τομογραφίας.  Το κλινικό σημείο πρόσκρουσης, αλλά και το σημείο Faber (flexion, abduction and external rotation) χρησιμοποιήθηκαν και για τα δύο ισχία στην ύπτια θέση.  Με τον εξεταζόμενο σε καθιστική θέση έγιναν εσωτερικές και εξωτερικές στροφές στην άρθρωση σε τρεις διαφορετικές θέσεις της λεκάνης (ουδέτερη, μέγιστη πρόσθια απόκλιση και οπίσθια απόκλιση) και της σπονδυλικής στήλης (ουδέτερη, μέγιστη έκταση και κάμψη).

Διαπιστώθηκαν διαφορές μεταξύ των ομάδων cam και μη cam σχετικά με το πρόσθιο σημείο πρόσκρουσης, την παθητική κάμψη του ισχίου στην ύπτια θέση, την εσωτερική στροφή του ισχίου στη ύπτια θέση, την εσωτερική στροφή σε καθιστική θέση με τη λεκάνη και την σπονδυλική στήλη σε ουδέτερη θέση και τη μέγιστη πρόσθια απόκλιση της λεκάνης και έκταση της σπονδυλικής στήλης.  Διαπιστώθηκε ότι η ομάδα cam είχε μειωμένο εύρος κίνησης σε σχέση με την ομάδα χωρίς βλάβη cam σε όλες τις μετρήσεις εύρους κίνησης.

Οι ερευνητές συμπέραναν ότι η παρουσία της βλάβης μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης βλάβης τύπου cam που διαπιστώνεται στη μαγνητική τομογραφία συσχετίζεται με το μειωμένο εύρος κίνησης σε όλες τις θέσεις του εξεταζόμενου.

Πηγή: Agnvall C, Swärd Aminoff A, Todd C, Jonasson P, Thoreson O, Swärd L, Karlsson J, Baranto A.  Range of Hip Joint Motion Is Correlated With MRI-Verified Cam Deformity in Adolescent Elite Skiers.  Orthop J Sports Med. 2017.

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr

Η αρθροσκόπηση ισχίου για μηροκοτυλιαία πρόσκρουση σε έναν στρατιωτικό πληθυσμό

Η μηροκοτυλιαία πρόσκρουση μπορεί να οδηγήσει σε πόνο στο ισχίο και πρώιμη εκφύλιση της άρθρωσης.  Υπάρχουν λίγες αναφορές στα αποτελέσματα της αρθροσκόπησης ισχίου για τη θεραπεία της μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης στον στρατιωτικό πληθυσμό.  Μία πρόσφατη μελέτη είχε ως σκοπό τη σύγκριση των δημογραφικών στοιχείων των ασθενών με τα μετεγχειρητικά αποτελέσματα μετά από αρθροσκόπηση ισχίου και τη συμπτωματική μηροκοτυλιαία πρόσκρουση και να ανιχνεύσει τους προεγχειρητικούς παράγοντες κινδύνου για μη ικανοποιητικά αποτελέσματα.  Η υπόθεση ήταν ότι συγκεκριμένα προεγχειρητικά χαρακτηριστικών ασθενών μπορεί να αποτελούν παράγοντες πρόβλεψης για μη ικανοποιητικά αποτελέσματα και ότι τα πτωχά αυτά αποτελέσματα μπορεί να σχετίζονται με μία υψηλή πιθανότητα για αποχώρηση από τον στρατό. 

Η μελέτη αυτή ήταν αναδρομική σε μία ομάδα στρατεύσιμων με ενεργά καθήκοντα, ηλικίας > 18 ετών που υπεβλήθησαν σε αρθροσκόπηση ισχίου για συμπτωματική μηροκοτυλιαία πρόσκρουση από το 2009 έως το 2014.

Συνολικά ταυτοποιήθηκαν 469 χειρουργικές επεμβάσεις (309 άρρενες και 160 θήλυ) με μέσο χρόνο παρακολούθησης 2,5 ετών.  Συνολικά το 39% ήταν ικανό να γυρίσει στα καθήκοντά του, το 18% βεβαιώθηκε ιατρικά ότι μπορεί να επιστρέψει στις φυσιολογικές καθημερινές δραστηριότητες, αλλά δεν μπόρεσε να επιστρέψει στα ενεργά καθήκοντα, και στο 43% απαιτήθηκε παραπομπή στις επιτροπές ανικανότητας.

Ο αυξημένος βαθμός στον στρατιωτικό και το άρρεν φύλο ήταν θετικοί παράγοντες πρόβλεψης, ενώ τα ψυχιατρικά προβλήματα, η επαναληπτική χειρουργική θεραπεία, η ταυτόχρονη τενοτομή του λαγονοψοίτη, οι πολλαπλές συνυπάρχουσες ιατρικές παθήσεις και ο γενικευμένος πόνος στη λεκάνη αποτελούσαν αρνητικούς παράγοντες πρόβλεψης για την επιστροφή στα καθήκοντα. 

Η μελέτη έδειξε ότι η αρθροσκόπηση ισχίου για τη θεραπεία της συμπτωματικής μηροκοτυλιαίας πρόσκρουσης βελτιώνει αποτελεσματικά τα συμπτώματα του πόνου  αλλά και την αναφερόμενη από τον ασθενή συνολική λειτουργικότητα, όμως δείχνει χαμηλότερης ποιότητας αποτελέσματα στην πλήρη και χωρίς περιορισμούς επιστροφή στα ενεργά καθήκοντα στον γενικό στρατιωτικό πληθυσμό.  Τα υποκείμενα ψυχιατρικά προβλήματα, το γυναικείο φύλο και η καθιστική εργασία σχετίζονται με χαμηλότερα αποτελέσματα. 

Πηγή: Thomas DD, Bernhardson AS, Bernstein E, Dewing CB.  Hip Arthroscopy for Femoroacetabular Impingement in a Military Population.  Am J Sports Med. 2017.

Για περισσότερα επισκεφτείτε το www.alexandrostzaveas.gr